Verður það víst að heita

Útsynningur verður það víst að heita veðurlagið á miðvikudegi (26. febrúar). Ætli hann komist ekki næst raunveruleikanum uppúr hádeginu t.d. þegar kortið hér að neðan gildir.

Það sýnir hæð, hita og vind í 925 hPa-fletinum klukkan 15 síðdegis á miðvikudag. Þá er hæð flatarins yfir Reykjavík rúmir 700 metrar.

Svörtu heildregnu línurnar sýna hæð flatarins í dekametrum (1 dam = 1ö metrar). Litafletir sýna hita - kvarðinn sést mun betur sé kortið stækkað. Vindátt og vindhraði eru sýnd með hefðbundnum vindörvum. Örin við lægðarmiðjuna sýnir hreyfistefnu hennar. Bláa örin sýnir stað þar sem kalt loft sækir fram en það stendur ekki lengi - hlýrra loft sækir strax fram aftur í kjölfarið. Vindurinn í 700 metra hæð yfir Vesturlandi er nokkuð stríður, 20 til 25 m/s og dökkgræni liturinn sýnir að hiti er lægri en -2 stig. Það þýðir að frostlaust er við sjávarmál þar sem vindur stendur af hafi.

Næsta kort gildir á sama tíma. Hér má sjá sjávarmálsþrýstinginn, auk vinds og úrkomu.

Litirnir greina frá úrkomumagni. Það er ekki mikið, 1 til 3 mm á 3 klukkustundum þar sem mest er. Sé kortið stækkar má sjá tákn inni í úrkomusvæðunum. Þríhyrningur táknar skúrir eða él en x táknar snjókomu. Þeir sem stækka kortið sjá að engir krossar (engin snjókoma) er yfir sjónum en hins vegar yfir landi. Ætli það gráni ekki í rót í éljunum og ekki er þá langt í hálkuna.

En á efra kortinu má sjá helfjólubláan lit voma við Norðaustur-Grænland. Á eftir lægðinni gerir mjög skammvinna norðanátt með éljum fyrir norðan og vægu frosti - en það stendur mjög stutt.

Þegar þetta er skrifað (um miðnætti á þriðjudagskvöldi) er meðalhitinn í febrúar í Reykjavík kominn upp í 3,8 stig og hefur aðeins tvisvar svo vitað sé orðið hærri, 1965 og 1932. Báðir þessir mánuðir hittu vel í hitann eins og segja má. Allsnarpt kuldakast gerði í fyrstu viku mars 1932 - en annars var sá mánuður líka hlýr - og mars 1965 varð kaldur - markar reyndar formlegt upphaf hafísáranna illræmdu.

Fyrir utan hlýindin ætlar febrúar líka að skila óvenju mikilli úrkomu - febrúarmet verða slegin á fáeinum stöðvum. Samfara hlýindunum 1932 og 1965 var loftþrýstingur sérlega hár - en svo er ekki nú. Hann verður aðeins lítillega yfir meðallagi.

En hvert verður svo framhaldið? Til að fjalla um það er nauðsynlegt að líta á norðurhvelskort sem gildir á fimmtudaginn, 28. febrúar.

Það sýnir að vanda hæð 500 hPa flatarins og 500/1000 hPa þykktina. Hæðin með heildregnum línum, en þykktin með litaflötum. Mörkin á milli grænu og bláu litanna eru sett við 5280 metra, það er 40 til 50 metrum hærra en meðalþykkt á Íslandi í febrúar.

Við sjáum að gríðarleg hæð er vestur af Skotlandi og beinir til okkar hlýindum. Þetta er þó ólíkt stöðunni að undanförnu. Áttin er hér suðvestlæg - en hefur aðallega verið suð- og suðaustlæg. Jafnhæðarlínur eru mjög þéttar skammt fyrir norðan land - háloftavindur er þar sterkur. Auk þess er þykktarbratti mikill - stutt er í mjög kalt loft.

Nú eru spár ekki sammála um framhaldið. Ágreiningurinn stendur um lægðardrag sem merkt er með bókstafnum x á kortinu. Það er varla til í dag - þriðjudag - og rétt sést þarna á fimmtudagskortinu. Svo erfitt er að spá um frekari þróun þess að reikningar með miljarðatölvum í tveimur heimsálfum og tugir þúsunda veðurathugana duga ekki til að ná samkomulagi um ástandið eftir fimm daga.

Evrópureiknimiðstöðin gefur út nýjar spár tvisvar á sólarhring, en bandaríska veðurstofan fjórum sinnum. Aðrar - ívið afkastaminni miðstöðvar - gefa yfirleitt út spár tvisvar á sólarhring svo marga daga fram á við. Breyting verður á stöðu lægðardragsins á sunnudag í nærri því hvert einasta skipti sem ný spá er gefin út.

Framhald evrópureiknimiðstöðvarinnar er þegar þetta er skrifað þannig að lægðardragið komist inn á Grænlandshaf en hörfi síðan til suðvesturs (frekar óvænt). Ef þetta er rétt tekst að halda kuldanum í skefjum í marga daga í viðbót - en með fyrirhöfn. Bandaríska spáin lætur lægðardragið hins vegar stöðvast rétt fyrir vestan land - í mjög vondri stöðu - hríðarbyl og kulda. Sú kanadíska er núna heldur á bandi evrópureiknimiðstöðvarinnar og sú breska fer bil beggja (hvað annað).

Þótt við heyrum ekki mikinn vopnagný eiga mikil átök sér stað milli kalda og hlýja loftsins nærri Íslandi þessa dagana.